De Thai in een paar foto’s. Deel 3

Rama V (1868-1910)

In 1868 overleed Rama IV en werd opgevolgd door zijn 15-jarige zoon Chulalongkorn, die regeerde als Rama V. Hij was de eerste Siamese koning die een westerse opleiding had genoten, namelijk van de Engelse gouvernante Anna Leonowens.

De eerste jaren werd de regering van Rama V gedomineerd door zijn conservatieve regent Chao Phraya Si Suriyawongse, maar toen de koning in 1873 volwassen werd nam hij de touwtjes in handen. Hij creëerde een Raad van State, een formeel rechtbankssysteem en een begrotingsbureau. Hij kondigde aan dat de slavernij spoedig zou worden afgeschaft en schuldslavernij beperkt zou worden.

Eerst verzetten de oudere prinsen zich met succes tegen de hervormingsagenda van de koning. Maar naarmate de oudere generatie werd vervangen door jongere, westers opgeleide broers van de koning, nam het verzet af. De koning haalde steeds als reden aan dat het enige alternatief, het bestuur door het buitenland (als kolonie) was. Hij vond machtige bondgenoten in zijn broers prins Chakkraphat, zijn minister van Financiën,en prins Damrong, die het binnenlands bestuur en onderwijs organiseerde. Zijn zwager prins Devrawongse, die 38 jaar lang minister van Buitenlandse Zaken was, was ook een sterke medestander. In 1887 bezocht Devrawongse Europa om regeringssystemen te bestuderen. Op zijn aanbeveling stelde de koning een bestuur in de vorm van een kabinet in, een Rekenkamer en een ministerie van Onderwijs. De semiautonome status van Chiang Mai werd beëindigd en het leger werd gereorganiseerd en gemoderniseerd.

Fransen maken aanspraak op Siam.

Ondertussen bleven de Fransen aanspraak maken op Siam en Laos. Franse kanonneerboten verschenen bij Bangkok en eisten het afstaan van Lao territorium ten oosten van de rivier de Mekong.

Rama V klopte voor hulp aan bij de Britten, maar de Britse ambassadeur gaf de koning te verstaan dat hij zelf maar een overeenkomst met de Fransen moest zien te vinden. Toen Siam zijn aanspraken over de Shan regio in Birma liet vallen, hebben de Britten wel een gesprek gehad met de Fransen. Op 15 januari 1896 maakten zij een voorstel aan de Fransen over, om de rest van Siam intact te laten. Dit had als voordeel voor hun dat er een buffer zou zijn tussen Brits-india en Frans Indo-China.

Rama V en zijn buitenlandse contacten.

Rama V is niet blijven stilzitten in de strijd om Siam onafhankelijk te houden. Hij ging op bezoek in verschillende Europese landen om Siam te promoten als een gelijkwaardige natie. Zijn zachtheid en beleefdheid bij de Europese vorsten hebben zeker bijgedragen aan een beter begrip voor de Siamese samenleving.

Als jonge man, voor hij de troon besteeg, is Rama V al op bezoek geweest in Rusland. Hij heeft er een blijvende vriendschap aan overgehouden met tsaar Nicolaas. Later heeft hij zijn zoon Chakrabongse Bhuvanath naar rusland gestuurd. De prins werd in zijn tienerjaren naar het Russische rijk gestuurd, waar hij studeerde aan een Page Corps. Hij keerde terug naar Siam met een vrouw uit Lutsk met wie hij in 1906 getrouwd is, Ekaterina Desnitskaya.

Chakrabongse werd troonopvolger toen de oudste zoon van Rama V al op jonge leeftijd gestorven is. Hij kon echter geen koning worden omdat hij getrouwd was met een buitenlandse vrouw.

Hij en zijn broer prins Purachatra, commandant van de legeringenieurs, speelden een belangrijke rol in de ontwikkeling van de luchtvaart in het koninkrijk. Prins Chakrabongse wordt vandaag het best herinnerd als de vader van de Royal Aeronautical Service van het leger. Dit was de voorloper van de “Royal Thai Air Force”. Prins Chakrabongse diende tot zijn dood als stafchef van het Royal Siamese Army. Hij stierf aan een longontsteking in 1920 op 37-jarige leeftijd.

Deze buitenlandse contacten, en en het oprichten van een sterk leger hebben zeker bijgedragen om de Fransen en de Britten op een afstand te houden met hun kolonialisatie plannen.

De Fransen blijven aandringen.

De Fransen gaven het echter niet op en in 1906-1907 fabriceerden ze een volgende crisis. Ditmaal moest Siam ook grondgebied ten westen van de Mekong opgeven. Namelijk het gebied tegenover Luang Prabang en rond Champassak in zuidelijk Laos, plus westelijk Cambodja. De Britten kwamen nu wel helpen in ruil voor een verdrag waarin Siam de een aantal gebieden aan hen overgaf . Al deze “verloren gebiedsdelen” lagen aan de rand van de Siamese invloedssfeer en hadden nooit echt onder Siamees bestuur gestaan. Toch was het afstaan ervan een gevoelige vernedering Rama V. Historicus David Wyatt beschrijft Chulalongkorn als “gebroken in geest en gezondheid”. Ondertussen ontstond er in Siam het gevoel dat de regering zich sterker nationalistischer moest opstellen tegenover het Westen en de buurlanden.

Siam word moderner.

Er kwamen steeds meer hervormingen die het land transformeerden van een absolute monarchie naar een moderne staat. De zonen van koning Rama V, die allemaal in Europa waren opgeleid versterkten dit proces. Spoorwegen en telegraaflijnen verbonden de hoofdstad met provincies die voorheen afgelegen en semiautonoom waren. De nationale munt, de Baht, werd vastgeklonken aan de gouden standaard en er werd een modern belastingsysteem ingevoerd . Het grootste probleem in Siam was het tekort aan goed opgeleide ambtenaren. Daarom kwamen vele buitenlanders in dienst tot er nieuwe scholen gebouwd konden worden die Siamese afgestudeerden konden afleveren. Tegen 1910, het jaar dat de koning stierf, was Siam een semimodern land geworden en het had kolonisatie weten te vermijden.

Deel 2 van deze reeks vind je hier.

Volgende aflevering over Rama VI en VII.

© Lode Engelen. Foto’s gemaakt op diverse tijdstippen en plaatsen in Thailand.

Informatie over Rama V komt gedeeltelijk van Wikipedia.