Ban Hat San Jao, een vissersdorpje in Trat.

Het kleine vissersdorpje Ban Hat San Jao bevindt zich iets verder naar het zuiden dan het smalste punt van Thailand. Hier strekt zich een smalle strook land uit, ingeklemd tussen de zee en de Cardamon-bergen die de grens met Cambodja vormen. Op het smalste punt is deze strook slechts 550-meter breed, niet veel voor een heel land. Nog een beetje meer naar het zuiden kom je in Hat Lek. Dit is de grensovergang met Cambodja.

Laten we eerst even kijken naar de provincie Trat, in het Thais ตราด. Het word ook wel vertaald als Trad. Trat is terug te vinden in de geschiedenis vanaf de zeventiende eeuw. Het ontwikkelde zich toen voornamelijk tot een gemeenschap van Chinese kooplieden. Na de val van Ayutthaya in 1767 leverde Trat proviand aan koning Thaksin tot die zijn troepen van Chantaburi naar Ayutthaya verplaatste.

Trat (1904) In het Rattanakosin-tijdperk, tijdens de Paknam-crisis van 1893, landden Franse troepen en bezetten het westelijke deel van de provincie Chantaburi. In 1904 dwong Frans Indochina Siam om Trat op te geven, en zo Chantaburi terug te krijgen. Drie jaar later ontdekten de Fransen echter dat Trat met zijn bijna volledig Thaise bevolking moeilijk te regeren was en gaven de Fransen Trat op 23 maart 1907 terug aan Thailand, in ruil voor grotere gebieden langs de Mekong-rivier, waaronder Battambang, Siemreap en Serei Sophoan. Die allemaal een Khmer-meerderheidsbevolking hebben.

Oorlog met Frankrijk.

Tijdens de Frans-Thaise oorlog van 1940-1941 zeilde de Franse Vichy-marine vanuit Saigon om Trat in te nemen. De vijand verraste de onvoorbereide Thaise oorlogsschepen.. Tegen het einde van de Slag om Ko Chang op 17 januari 1941 waren er drie Thaise schepen aan het zinken: de HTMS Chonburi, HTMS Songkhla en HTMS Thonburi. De Franse verliezen waren licht en er gingen geen schepen verloren. Met de hulp van de Japanse regering kwam het tot een wapenstilstand. Hierdoor eindigde het conflict zonder verdere gevechten.

Toen de Vietnamezen in 1985 de Rode Khmer uit Cambodja verdreven, vluchtte Pol Pot naar Thailand. Hij vestigde zijn hoofdkwartier in een plantagevilla in de buurt van de stad Trat. Het Thaise leger bouwde het voor hem en gaf het de bijnaam “Office 87”.

Trat is In Thailand de 15e kleinste provincie is, met een oppervlakte van 2.819 km2. En de 4e minst bevolkte provincie met 229.958 koppen in 2019. Ondanks dat heeft het toch al een vrij woelige geschiedenis meegemaakt.

De vissers in Ban Hat San Jao hebben weinig te maken gehad met de geschiedenis en leiden een rustig leven. Ze vissen met kleine bootjes en zijn tevreden met wat ze hebben.

Hoewel de vangst van vandaag nauwelijks een halve emmer vulde, was deze man toch tevreden. Hij vertelde ons dat de vangst van dag tot dag sterk kan verschillen. Maar dat ze er toch van kunnen leven, en dat is voor hen genoeg. Met enige trots laten de mannen ons ook de inktvissen zien die ze hebben gevangen.

© Lode Engelen. Foto’s genomen in Ban Hat San Jao, Khlong Yai District, Trat, Thailand, op 22.01.2024.