Een plaats van liefde hoop en geloof!
De gouverneur van Sakon Nakhon, Thao-ngonkham, was ceremoniemeester op de trouwdag van zijn zus. Zij trad in het huwelijk met de vicegouverneur. Samen kregen ze veel kinderen, waaronder Juffrouw Noona en de jongste van de jongens, Khien. Noona zou later het stenen huis in Tha Rae bouwen.
In 1884 raakte Noona geïnteresseerd in het prediken van de missionarissen, ondanks haar boeddhistische achtergrond. Op dat moment voerden missionarissen de katholieke groep aan in Sakon Nakhon, deze bestond uit slaven, achtergelaten personen en Vietnamese immigranten.
De vicegouverneur was woedend op zijn dochter. Hij vertelde haar dat het tegen de boeddhistische traditie inging. Noona schonk er geen aandacht aan, en werd door haar vader geslagen en gevangen gezet. Daarna bedreigden relschoppers de katholieken altijd, en vielen aan terwijl ze de mis lazen. De eerste katholieke groep in Sakon Nakhon werd daardoor erg angstig.
De katholieken worden geëvacueerd.
In 1884, op een winderige derde november, besloten de missionarissen de katholieke gemeenschap uit Sakon Nakhon te evacueren. Ze maakten een groot bamboevlot en staken het Nongharn-meer over naar een veilig gebied. Onderweg kregen ze bescherming van Sint Michael.
De wind blies het vlot naar een hoog gelegen land. De missionarissen waren erg tevreden met dit nieuwe land en lieten de mensen zich er vestigen. Het nieuwe land was bezaaid met gele stenen, dus noemden ze hun nieuwe dorp “Tharea,” wat gele steenhaven betekent.
Khien bezocht zijn zus Noona in haar gevangenis en gaf haar een bericht over de evacuatie van de katholieke gemeenschap. Noona vroeg haar broer om hulp bij haar ontsnapping. Ze moest en zou de christelijke gemeenschap volgen. Khien sympathiseerde met zijn zus, stal een sleutel van zijn vader en bevrijdde haar.
Khien nam zijn zus mee op een paard. Ze reisden rond het Nongharn-meer en stopten bij Dornphoe. Hij vertelde zijn zus om verder te voet naar Tharea te gaan, omdat het niet ver meer was. Hij haastte zich om terug te keren.
Noona ging wonen in de residentie van Eerwaarde Joseph Gomburier. De vicegouverneur was woedend en ging met enkele officieren naar Tharea om vader Joseph te beschuldigen van ontvoering. Noona vertelde haar vader dat ze uit vrije wil naar Tharea gekomen was. Ze wilde christen worden. De vicegouverneur verbrak de relatie met zijn dochter door met zijn zwaard naar de lucht te wijzen.
Noona werd verliefd op Noo, een kerkjongen. Ze trouwden en begonnen een nieuw gezin met de naam Sriworakul. Ze bouwden een stenen huis in Franse en Vietnamese stijl, voornamelijk met gele stenen.
Ho Chi Minh komt naar Thailand.
Het eerste staatshoofd van Vietnam bezocht het stenen huis. Ngian Icod, oftewel Ho Chi Minh, vond toevlucht in Thailand. Hij was een Vietnamese man die de geadopteerde zoon werd van Noo. Ho Chi Minh was beleefd, ijverig en actief. Hij hielp Noo met de bouw van het stenen huis en was een goede huisbewaarder. Hij deed veel taken, zoals schoonmaken, water halen, rijst malen en zelfs vissen. Op een dag werd een Vietnamese man genaamd Ba, in Tharea vermoord. Ho Chi Minh dacht dat de Vietnamese regering op hem aan het jagen was, omdat hij zichzelf “Ba” noemde toen hij in Frankrijk werkte. Ho Chi Minh nam afscheid van zijn pleegvader, verliet Thailand, ging naar China en werd later de eerste president van Vietnam.
De grote liefde tussen Noo en Noona kwam tot een einde.
Er was geen verzoening mogelijk met haar vader. Alleen haar moeder en jongste broer kwamen haar soms opzoeken. Noo en Noona waren overleden en werden samen begraven op het kerkhof van Tharea.
Ze hadden negen kinderen: 1. Hian, 2. Ning, 3. Harn, 4. Nang, 5. Suphee, 6. Khamdee, 7. Rev. Stinaul, 8. Rev. Khamjuan, 9. Jummalee.
Het oude graf, het symbool van de buitengewone liefde van de kinderen.
Noona vroeg om haar niet te begraven voordat haar zonen arriveerden. Dus toen ze stierf, werd haar lichaam in een tijdelijk graf gelegd dat achter het stenen huis was gebouwd. Toen Eerwaarde Srinual en Eerwaarde Khamjuan in Thailand arriveerden, kwamen ze naar Tharea en voerden een grote religieuze ceremonie voor haar uit. Vervolgens werd ze begraven op het kerkhof van Tharea.
Het geloof in het stenen huis.
De kerk sloot haar deuren, en religieuze activiteiten kregen geen toestemming meer. In het stenen huis kwam een priester samen met enkele katholieke gelovigen om de mis op te dragen. Meneer Phaet, de echtgenoot van Jummalee, werd gearresteerd vanwege zijn geheime religieuze ceremonie, waarbij enkele kerkelijke eigendommen werden gestolen of vernietigd.
Absoluut geweld.
Vader John Stockae kwam om de mis op te dragen in het stenen huis. Hij werd gearresteerd door de politie. Een politieman pakte zijn baard vast en sleepte hem uit het huis. Ze sloegen hem meedogenloos. Vader John Stockae legde de politie uit dat hij Duits was, niet Frans, en dus lieten ze hem vrij.
Meneer Phaet Khamsri, de vergeten goede man.
Bij het overtreden van een noodwet over religieuze opsluiting kreeg Phaet een straf. Er waren veel katholieken in het stenen huis, maar hij vroeg de politie om alleen hem te arresteren. Hij werd in de gevangenis van Sakon Nakhon geplaatst, vervolgens overgeplaatst naar de gevangenis van Klongphai. Uiteindelijk werd hij in de gevangenis van Bangkwang opgesloten. Hij zat in dezelfde kamer als pater Boonkert Kritbamung, een van de gezegende martelaren van Thailand. Phaet hielp pater Boonkert 86 gevangenen te dopen tot het katholicisme. Hij wijdde zichzelf als een missionaris. Toen hij tuberculose kreeg besloot de regering hem vrij te laten. Hij keerde terug naar het stenen huis. Hij was ernstig ziek en sliep in een andere kamer dan zijn vrouw. Uiteindelijk stierf hij en rustte hij in vrede.
Het overlijden van Khien.
Khien werd beschuldigd van het geven van geheime informatie aan zijn familie. Hij werd overgeplaatst naar het district Namphong. Daar nam hij ontslag en keerde terug om als advocaat in Sakon Nakhon te werken. Voor zijn dood besloot hij katholiek te worden. Hij werd gedoopt door zijn neef, Eerwaarde Srinual. Hij vroeg ook om zijn lijk naar het stenen huis te brengen. Zijn familie maakte dus een tweedelig vlot om zijn lijk naar het stenen huis te brengen.
Het einde van het stenen huis.
Jummalee, het jongste kind van Noo en Noona, kreeg het stenen huis na hun dood. Op een gegeven moment vatte het stenen huis vlam en werd het volledig vernield. Jummalee maakte er geen gebruik meer van, maar andere mensen huurden het soms. Termieten brachten het uiteindelijk volledig ten onder.
Het diende later nog als vechthaankwekerij, maar werd uiteindelijk volledig verlaten.
Het verhaal is een vertaling van de tekst die bij het huis te vinden is.
© Lode Engelen. Fotos genomen in Tha Rae, Mueang Sakon Nakhon op 23.10.2023.
Excellent piece of cultural anthropology that is being read by people in Thailand as well as other foreign countries as well as Belgium and the Netherlands. I have friends who read it in Wales!